Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych
O centrum
Naszą misją jest rozwój maszyn i napędów elektrycznych w obszarze sektora prywatnego oraz nauki, pozwalający na uzyskanie przewagi biznesowej naszych partnerów.
Zajmujemy się opracowywaniem i wdrażaniem silników i generatorów elektrycznych dla wszystkich gałęzi przemysłu między innymi OZE, e-mobility, obronność, górnictwo.
Działalność Centrum obejmuje kompleksowe dostarczanie produktów i usług w zakresie: projektowania, wykonania prototypów, badań laboratoryjnych oraz produkcji małoseryjnej.
Dzięki wypracowanemu doświadczeniu i zaufaniu, Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych działa na rynku od 1948 roku.
Działalność
- Badania stosowane, przemysłowe i prace rozwojowe dotyczące napędów elektrycznych i wszelkiego typu maszyn elektrycznych wirujących oraz transformatorów.
- Kompleksowe projektowanie i opracowywanie dokumentacji technicznej silników i generatorów elektrycznych.
- Wdrażanie elektrycznych systemów napędowych.
- Opracowywanie oraz wykonywanie systemów sterowania elektrycznych układów napędowych.
- Wykonywanie prototypów i produkcja małoseryjna.
- Badania laboratoryjne.
- Projektowanie i wykonywanie dedykowanych stanowisk badawczych.
W naszej działalności wykorzystujemy najnowocześniejsze oprogramowanie do wspomagania projektowania maszyn elektrycznych zarówno komercyjne jak i własne. Posiadamy specjalistyczne laboratorium badawcze, przystosowane do badań różnego typu maszyn elektrycznych. Nasz park maszynowy umożliwia wykonanie silników i generatorów zarówno w wersji prototypowej jak i seryjnej.
Naszą największą przewagą rynkową są doświadczeni pracownicy, zaangażowani w różnorodnych projektach, współpracujący z środowiskiem sektora prywatnego i naukowego. Zatrudniamy konstruktorów elektryków, konstruktorów mechaników, programistów specjalizujących się w układach sterowania, technologów, pracowników manualnych, doświadczonych w realizacji wymagających projektów.
Przykłady modeli współpracy
- Opracowywanie dokumentacji technicznej i technologicznej maszyn wraz z metodyką sterowania.
- Iteracyjne wykonywanie i badania prototypów.
- Sprzedaż dokumentacji oraz produkcja małoseryjna maszyn.
- Usługi R&D w zakresie napędów elektrycznych.
Grupy Badawcze
Przedsięwzięcia realizujemy w pięciu współpracujących ze sobą komórkach.
Grupa Badawcza Obwody Elektromagnetyczne EE realizuje, m.in.: badania stosowane, przemysłowe i prace rozwojowe dotyczące wszelkiego typu maszyn elektrycznych wirujących oraz transformatorów i dławików, w zakres których wchodzą:
- opracowanie i optymalizacja obwodów elektromagnetycznych z wykorzystaniem współczesnych metod obwodowo-polowych (MES2D i MES3D)
- opracowania nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych
- obliczenia obwodu magnetycznego, układu izolacyjnego i układów cieplno-wentylacyjnych
- ekspertyzy, analizy, obliczenia energochłonności i innych zagadnień z zakresu maszyn elektrycznych.
Grupa Badawcza Konstrukcje Mechaniczne EM realizuje, m.in.: kompleksowe projektowanie i opracowywanie dokumentacji konstrukcyjnej maszyn elektrycznych wirujących, w tym, m.in.:
- wysokosprawnych silników z magnesami trwałymi (PMSM i BLDC) do różnego typu pojazdów
- silników asynchronicznych i synchronicznych z magnesami trwałymi w wykonaniu przeciwwybuchowym, przeznaczonych m.in. dla przemysłu górniczego, pompowni gazu i ropy naftowej
- prądnic z magnesami trwałymi do odnawialnych źródeł energii (OZE)
- silników elektrycznych do zabudowy w urządzeniach napędowych, np. silników do montażu w piastach kół, silników zabudowanych z przekładniami
- silników elektrycznych do zastosowań specjalnych, np. militarnych – przemysł zbrojeniowy, lotnictwo, zastosowania morskie, nietypowe strefy klimatyczne itp.
- silników elektrycznych do napędów łodzi i jachtów.
Grupa EM wykonuje również prace z zakresu:
- projektowania stanowisk badawczych maszyn elektrycznych,
- obliczeń wytrzymałościowych MES i symulacji CFD w programie ANSYS.
Grupa Badawcza Układy Sterowania ES realizuje, m.in.:
- wdrażanie elektrycznych układów napędowych, w tym:
- dobór falowników do dedykowanego układu napędowego,
- parametryzację falowników dla silników produkowanych przez Łukasiewicz – GIT,
- parametryzację falowników dla silników komercyjnych, ustawianie offsetu
- opracowanie algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów i ich implementację przy użyciu języków programowania C, C++ i inne
- opracowanie oprogramowań układów elektronicznych należących do grupy systemów wbudowanych (embedded systems).
Laboratorium Napędów i Maszyn Elektrycznych EL realizuje, m.in.:
- badania laboratoryjne modeli fizycznych i prototypów maszyn elektrycznych wirujących
- diagnostykę maszyn elektrycznych w miejscu ich eksploatacji (także maszyn będących w ruchu)
- rozpoznanie zjawisk towarzyszących sinusoidalnie niesinusoidalnemu i niesinusoidalnie przemiennemu zasilaniu maszyn elektrycznych i transformatorów
- pomiary wielkości nieelektrycznych metodami elektrycznymi:
- pomiary momentu skrętnego i zginającego,
- pomiary prędkości powietrza, pomiary drgań i hałasu,
- pomiary prędkości obrotowej
- pomiary temperatury metodami:
- termowizyjną,
- rezystancyjną,
- termoelektryczną,
- fizyko-chemiczną.
Dział Prototypów i Urządzeń Specjalnych EP na podstawie dokumentacji własnej lub dostarczanej przez klientów zewnętrznych realizuje usługi z zakresu m.in.:
- wykonywania modeli doświadczanych silników elektrycznych, głównie z magnesami trwałymi
- wykonywanie prototypów silników lub innych urządzeń
- wykonywania małych serii silników specjalnych do zastosowań, np. w lotnictwie, przemyśle stoczniowym, trakcjach elektrycznych oraz dla obronności kraju
- produkcji prądnic z magnesami trwałymi do odnawialnych źródeł energii
- produkcji energooszczędnych napędów i silników z magnesami trwałymi, głównie do napędów pojazdów elektrycznych
- produkcji małoseryjnych silników dla górnictwa, zespołów elektromaszynowych, stanowisk badawczych, maszyn elektrycznych do przemysłu mięsnego.
Historia
Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL wywodzi się z CBKME (Centralnego Biura Konstrukcyjnego Maszyn Elektrycznych), powołanego przez Ministra Przemysłu i Handlu – Zarządzeniem z dnia 9 grudnia 1948 roku. Organizatorem i pierwszym dyrektorem CBKME (1948-1951) był Zygmunt Gogolewski prof. zw. Politechniki Śląskiej. W latach 1951 – 55 dyrektorem CBKME był prof. Karol Morsztyn, a następnie mgr inż. Bolesław Adamski (1955-59).
ZWSME były firmą powołaną przez Ministra Przemysłu i Handlu – Zarządzeniem z dnia
9 grudnia 1949. Powstały na bazie przedwojennych niewielkich, sąsiadujących ze sobą firm prywatnych, które wcześniej zostały upaństwowione i przejął ich tradycje produkcyjne. Największa z tych firm P. Maniura – Fabryka Maszyn i Aparatów Elektrycznych UNION” powstała w 1919 roku, w roku 1933 zatrudniała 30 pracowników.
W roku 1959 CBKME zostało połączone z ZWSME (Zakładami Wytwórczymi Specjalnych Maszyn Elektrycznych), mieszczącymi się w Katowicach przy ul. Sobieskiego 7. W wyniku tej fuzji powstała firma pod nazwą ZKDPME (Zakłady Konstrukcyjno – Doświadczalne Przemysłu Maszyn Elektrycznych).
Dyrektorem ZKDPME został mgr inż. Bolesław Adamski i funkcję tę pełnił do 1965 roku. Kolejnymi dyrektorami ZKDPME byli: mgr inż. Kazimierz Wilczyński (1965 – 66), mgr inż. Wiktor Lepieszko (1966 – 1972) i dr inż. Jerzy Kokotkiewicz (1972 – 77). W roku 1967, w wyniku rozpisanego konkursu, nazwę ZKDPME uzupełniono skrótem „Komel” (Konstrukcja maszyn elektrycznych). Nazwę „Komel” zastrzeżono w Urzędzie Patentowym.
W roku 1973 Minister Przemysłu Maszynowego – zmienił nazwę ZKDPME „Komel” na OBRME (Ośrodek Badawczo – Rozwojowy Maszyn Elektrycznych) „Ema-Komel).
W roku 1975 ten sam Minister zmienił nazwę na BOBRME (Branżowy Ośrodek Badawczo – Rozwojowy Maszyn Elektrycznych). Z początkiem lat 70-tych Komel wraz z oddziałami zamiejscowymi (Cieszyn, Bielsko, Tarnów, Tarnowskie Góry, Żychlin) zatrudniał około 400 pracowników.
W roku 1981 pracownicy BOBRME na dyrektora wybierają dr inż. Jerzego Kokotkiewicza, który pełni tę funkcję do roku 1991. W roku 1982 decyzją Urzędu Patentowego (nr ZT-ZR 57026
z dnia 28.07.1982) BOBRME odzyskuje prawo posługiwania się znakiem towarowym „Komel”.
We wrześniu 1991 roku, zgodnie z nową ustawą o JBR-ach, ogłoszony został po raz pierwszy konkurs na stanowisko dyrektora BOBRME Komel. Z trzech startujących kandydatów dyrektorem wybrany został mgr inż. Mieczysław Jakubiec, dotychczasowy kierownik Wydziału Remontów Elektrycznych Huty Katowice, były pracownik BOBRME Komel (lata 1972-76)
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2013r. (poz. 1098) w sprawie reorganizacji Branżowego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Maszyn Elektrycznych KOMEL, na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dn. 30 kwietnia 2010r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96. poz. 618 oraz z 2011r. Nr 112, poz. 654 i Nr 185, poz. 1092), Branżowy Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Maszyn Elektrycznych KOMEL z dniem 1 października 2013 r. otrzymuje nazwę Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL„. Dyrektorem (od roku 2006) jest dr hab. inż. Jakub Bernatt, profesor Instytutu.
Sieć Badawcza Łukasiewicz rozpoczyna swoją działalność 1 kwietnia 2019 r.
Łukasiewicz – Górnośląski Instytut Technologiczny powstał 1.01.2023 r. z połączenia trzech instytutów: Łukasiewicz – Instytutu Metalurgii Żelaza, Łukasiewicz – Instytutu Spawalnictwa oraz Łukasiewicz – Instytutu Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL.