Projekt międzynarodowy: Redukcja dwutlenku węgla na trasach produkcyjnych… (CROSSCUT)

Tytuł: Redukcja dwutlenku węgla na trasach produkcyjnych. Operacje oparte na inteligentnym wykorzystaniu dwutlenku węgla i technikach cyfryzacji.

Akronim: CROSSCUT

Okres realizacji: 01.03.2025 – 31.08.2028

Dofinansowanie dla Łukasiewicz – GIT:

• Komisja Europejska: 218 405,25 EUR
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dofinansowanie ze środków budżetu Państwa): 822 407,00 PLN

Całkowity budżet projektu: 10 004 158,70 EUR

Agencja wykonawcza UE: Komisja Europejska (REA)

Agencja wykonawcza PL: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Nazwa programu: Fundusz Badawczy Węgla i Stali

Data podpisania umowy: 09.09.2025

Konsorcjum:

• Rina Consulting – Centro Sviluppo Materiali S.p.A [koordynator]
• Laminés Marchands Européens – LME
• Sidenor Aceros Especiales Slu
• Ferriere Nord S.p.A
• Sieć Badawcza Łukasiewicz – Górnośląski Instytut Technologiczny
• Swerim AB
• Acciaierie d’Italia S.p.A
• Vargön Alloys AB

Kierownik projektu:
dr hab. inż. Krzysztof Radwański
Tel.: 32 2345 234
E-mail: krzysztof.radwanski@git.lukasiewicz.gov.pl

Cel projektu:

Wtórne nośniki węgla (SCC) – takie jak biomasa, biowęgiel, guma czy polimery – zostały uznane za potencjalne alternatywy dla węgla kopalnego w procesach wytopu żelaza i produkcji stali (CSP Roadmap, BigTicket – Cel 5). Materiały te mogą zastępować paliwa kopalne, pełniąc funkcję czynników redukujących lub nawęglających oraz nośników energii w procesach stalowniczych. Wykorzystanie wybranych SCC zostało już z powodzeniem zademonstrowane w odrębnych projektach.

Jednak SCC mogą charakteryzować się zmiennością dostępności i pogorszeniem właściwości w czasie. Pojedynczy rodzaj SCC nie jest w stanie całkowicie zastąpić źródła węgla w produkcji stali, dlatego do osiągnięcia dekarbonizacji przemysłowej skali wytwarzania stali konieczne jest efektywne i elastyczne wykorzystanie mieszanin SCC.

Aby sprostać temu wyzwaniu, projekt CROSSCUT demonstruje podejście wielomateriałowe, którego celem jest zastąpienie paliw kopalnych nawet w 100% na różnych etapach procesów. Kilka studiów przypadków obejmuje różne ścieżki produkcji stali i ferrochromu (FeCr), w tym procesy z wykorzystaniem pieców: elektrycznego łukowego (EAF), wielkopiecowego (BF) oraz łukowego zanurzeniowego (SAF). CROSSCUT prezentuje rozwiązania w zakresie śledzenia pochodzenia surowców, prowadzi długoterminowe testy przemysłowe oraz rozwija platformę cyfrową służącą do optymalnego zarządzania materiałami i elastycznego wykorzystania różnych rodzajów SCC.

Szacuje się, że w ramach projektu możliwe będzie uniknięcie emisji 10–12 tys. ton CO₂ dzięki zastosowaniu 5 tys. ton SCC (czyli około 2 tys. ton CO₂ unikniętych na każdą 1 tys. ton SCC). Przy rozszerzeniu projektu na skalę całej produkcji stali w UE – zakładając ostrożną substytucję 10 mln ton węgla przez 15 mln ton SCC – oczekuje się redukcji emisji na poziomie około 30 mln ton CO₂ (zakres 1 RFCS). W przypadku FeCr, będącego jednym z głównych stopów żelaza wykorzystywanych w produkcji stali, przewidywana jest dodatkowa redukcja emisji CO₂ (zakres 3 RFCS).

Na poziomie Unii Europejskiej wykorzystanie SCC pozwoli również uniknąć składowania około 15 mln ton odpadów, dzięki ich waloryzacji jako surowców wtórnych, a jednocześnie stworzy rynek materiałów wtórnych o wartości 2–10 miliardów euro. Wyniki te zostaną ocenione za pomocą analiz cyklu życia (LCA) oraz kosztów cyklu życia (LCC).

Dzięki systematycznej strategii transferu wiedzy, komunikacji i upowszechniania wyników projektu CROSSCUT, cały sektor stalowy może skorzystać z osiągniętych rezultatów i zbliżyć się do realizacji celu pełnej dekarbonizacji.